Nằm trong chương trình hoạt động khoa học năm 2024, ngày 26/6/2024, Chi hội Viện Xã hội học phối hợp với Chi đoàn Viện Xã hội học tổ chức tọa đàm khoa học về phương pháp phân tích nhân tố. PGS.TS Vũ Mạnh Lợi, nguyên Phó Viện trưởng Viện Xã hội học, nguyên Phó Tổng biên tập Tạp chí Xã hội học, Chi hội trưởng Chi hội Viện Xã hội học trình bày và hướng dẫn các cán bộ, đoàn viên Viện Xã hội học về khái niệm, các trường hợp sử dụng phương pháp phân tích nhân tố, ý nghĩa của việc sử dụng phương pháp phân tích nhân tố trong nghiên cứu khoa học và kỹ thuật phân tích nhân tố bằng phần mềm SPSS.
Phân tích nhân tố là một phương pháp thống kê, dùng để rút gọn một tập hợp gồm nhiều biến số quan sát phụ thuộc lẫn nhau thành một tập biến số ít hơn (gọi là các nhân tố) để chúng có ý nghĩa hơn nhưng vẫn chứa đựng hầu hết các nội dung thông tin của tập hợp các biến số ban đầu. Phân tích nhân tố thường được sử dụng trong 3 trường hợp chính: Thứ nhất, nhận diện các khía cạnh hay nhân tố giải thích được các liên hệ tương quan trong một tập hợp biến số; Thứ hai, nhận diện một tập hợp gồm một số lượng biến mới tương đối ít không có tương quan với nhau để thay thế tập hợp biến gốc có tương quan với nhau để thực hiện một phân tích đa biến tiếp theo như phân tích hồi quy hay phân tích biệt số; Thứ ba, nhận diện một tập hợp gồm một số ít các biến nổi trội từ một tập hợp nhiều biến để sử dụng trong các phân tích đa biến kế tiếp.
Phương pháp phân tích nhân tố thường được sử dụng trong các lĩnh vực xã hội học, tâm lý học, kinh tế học…. Việc xây dựng các nhân tố và đặt tên các nhân tố cần dựa trên mô hình khái niệm, các lý thuyết và các nghiên cứu đã có.
Buổi tọa đàm là cơ hội cho cán bộ trẻ giao lưu, học hỏi và thảo luận với các nhà nghiên cứu có kinh nghiệm chuyên sâu về việc ứng dụng phương pháp phân tích nhân tố trong nghiên cứu Xã hội học. Các kiến thức từ buổi tọa đàm góp phần nâng cao kỹ năng phân tích số liệu, từ đó cải thiện năng lực chuyên môn trong thực hiện các hoạt động nghiên cứu của cán bộ trẻ Viện Xã hội học.
Hồ Ngọc Châm