Trước những diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19 và những ảnh hưởng sâu rộng của nó tới đời sống của mọi tầng lớp nhân dân, ngày 11 tháng 11 năm 2021, Viện Xã hội học đã tổ chức Hội thảo quốc tế “Covid-19 và Biến đổi xã hội”. Hội thảo thu hút sự tham gia của các học giả quốc tế từ các nước Ba Lan, Nhật Bản, v.v. và đông đảo các chuyên gia, học giả trong nước quan tâm đến chủ đề này. Trong bài phát biểu khai mạc Hội thảo, GS.TS Đặng Nguyên Anh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã khẳng định đại dịch đã làm đảo lộn mọi mặt đời sống xã hội với quy mô lớn hơn nhiều so với dự báo và kịch bản sống chung với đại dịch đang được các nước dần chấp nhận. Đã có khá nhiều nghiên cứu gần đây về tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19, tuy nhiên đây là một trong những hội thảo khoa học đầu tiên bàn về về biến đổi xã hội trung và dài hạn dưới tác động của Covid-19 ở Việt Nam.
Tại Hội thảo, từ cách tiếp cận xã hội học, các học giả đã tập trung vào những vấn đề đặt ra từ đại dịch qua góc nhìn biến đổi xã hội, trong đó tập trung phân tích, lý giải một số vấn đề chính như: sự khủng hoảng trong giảm sút việc làm; mất cân đối trong cung cầu của thị trường lao động Việt Nam; vấn đề khủng hoảng quy phạm chuẩn mực hay nguy cơ tan rã các mối quan hệ họ hàng và vấn đề tổn thương tâm lý của các thành việc trong gia đinh khi thực hiện việc rút ngắn các nghi thức tạ thế trong bối cảnh Covid-19. Bên cạnh đó, các nhóm yếu thế cũng là chủ đề thu hút sự quan tâm của các chuyên gia khi đây những đối tượng có nguy cơ dễ bị tổn thương. Các nghiên cứu cho thấy nhóm trẻ em sống trong các trại mồ côi, người khuyết tật, người vô gia cư, lao động khu vực phi chính thức, người di cư (đặc biệt lao động di cư trong các khu công nghiệp), người cao tuổi hay các tổ chức xã hội đã và đang phải đối mặt với rất nhiều khó khăn mặc dù các chính sách hỗ trợ đã được đưa ra. Các kết luận từ hội thảo cho thấy, đại dịch Covid-19 đã có những tác động to lớn đến đời sống xã hội, làm thay đổi cơ bản nhiều khía cạnh của cuộc sống và điều này gợi mở thêm nhiều chủ đề nghiên cứu xã hội học rất có ý nghĩa lý luận và thực tiễn.
Thanh Thủy