|
Mục tiêu nghiên cứu
|
Mục tiêu tổng quát
Làm rõ vấn đề lý luận và thực tiễn về vốn du lịch, đồng thời đề xuất giải pháp. Phân tích thực trạng vốn du lịch ở Hà Nội nhằm phát huy các giá trị của vốn du lịch góp phần phát triển du lịch Hà Nội.
Mục tiêu cụ thể
- Làm rõ cơ sở lý luận về vốn du lịch thông qua việc giới thiệu và phân tích lý thuyết Trường, lý thuyết vốn, phương pháp quan sát, khái niệm vốn du lịch và các tiểu vốn.
- Phân tích/đánh giá thực trạng các tiểu vốn du lịch ở Hà Nội
- Đề xuất-giải pháp cho hướng nghiên cứu tiếp theo và cho phát triển du lịch của Hà Nội. . Đồng thời, nhận diện một số vấn đề đặt ra đối với việc phát huy vốn du lịch của Thành phố Hà Nội.
|
|
Phương pháp
nghiên cứu:
|
Đề tài sử dụng phương pháp tiếp cận liên ngành như xã hội học, văn hóa học, kinh tế học, du lịch học… trong đó phương pháp xã hội học là chủ chốt nhằm xác định các thành tố của vốn du lịch của Hà Nội.
Về lý luận, đề tài sử dụng khái niệm di sản với một ý nghĩa rộng lớn hơn. Đề tài cũng sử dụng khái niệm vốn di động (capital de mobilité) trong xã hội học du lịch hay xã hội học nói chung. Khái niệm này thay thế cho vốn không gian (capital spatial) mà các nhà địa lý hay sử dụng trong nghiên cứu địa lý, hay du lịch. Khái niệm vốn di động bao trùm được cả di động xã hội và di động không gian cho phép đưa ra những giải thích trong việc di chuyển của các cá nhân và có sự tương ứng với các loại vốn khác như vốn xã hội, vốn văn hóa, vốn kinh tế…; từ đó, những phân tích làm nôi bật vốn du lịch. Đặc biệt, đề tài trình bày và phân tích khái niệm vốn du lịch được cấu tạo từ 6 tiểu vốn bao gồm tiểu vốn đô thị, danh tiếng, tiền tệ, tri thức, nguồn lực và quản trị.
Về lý thuyết, đề tài sử dụng hai lý thuyết là lý thuyết vốn và lý thuyết trường của Pierre Bourdieu. Lý thuyết vốn giúp làm sáng tỏ những tài sản mà một cá nhân nắm giữ; từ đó, sẽ được chuyển từ vốn cá nhân sang vốn tập thể; tức là tìm hiểu vốn mà Hà Nội nắm giữ về du lịch dưới các dạng nêu trên. Trong khi lý thuyết trường giúp làm sáng tỏ những tác nhân, chủ thể có liên quan nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của một ngành. Trong trường hợp này là du lịch ở Hà Nội, có nhiều chủ thể như quy hoạch, kiến trúc, giao thông… tức là nhiều chủ thể tham gia vào quá trình xây dựng ngành du lịch.
Đê tài lựa chọn các phương pháp truyền thống của xã hội học là phương pháp tìm kiếm tư liệu sẵn có; Phương pháp nghiên cứu định lượng; Phương pháp nghiên cứu định tính qua phỏng vấn chính thức, phỏng vấn phi chính thức và phương pháp quan sát ở Thành phố Hà Nội.
|
|
Tóm tắt kết quả/
phát hiện chính
|
Theo kết quả tổng hợp và phân tích nguồn tư liệu, đề tài trình bày và phân tích những giai đoạn phát triển của ngành du lịch Hà Nội theo 3 giai đoạn: Sự hình hành và nền tảng đầu tiên của du lịch hiện đại trong thời Đông Dương thuộc Pháp (1873-1954); Du lịch thời Bao Cấp (1955-1986); và Bùng nổ du lịch thời Đổi Mới/Du lịch đại chúng thời Đổi Mới (1986-nay). Trong đó, đề tài phác họa sự hình thành và phát triển nền tảng bước đầu của du lịch hiện đại trong thời kỳ Đông Dương thuộc Pháp. Với tư cách là thủ đô Đông Dương từ năm 1901 đến năm 1954, Hà Nội đã xây đựng được các nền tảng cơ sở đầu tiên về du lịch, từ quy hoạch đô thị và hạ tầng văn hóa, giáo dục và du lịch cho đến việc thành lập các thiết chế quản lý du lịch, thành lập các ấn phẩm du lịch hoặc có đặc tính du lịch, tổ chức các sự kiện xúc tiến quảng bá văn hóa-du lịch, thành lập các Hội Xúc tiến du lịch… Du lịch thời kỳ này gắn chặt với sự mở rộng thuộc địa. Trước tiên, du lịch vẫn ưu tiên dành cho giới tinh hoa và những giai tầng trên trong xã hội phương Tây và quốc tế, và phần nào dành cho những tầng lớp ưu tú của Việt Nam, sau đó dần được phổ biến cho các giai tầng bình dân hơn của Việt Nam, tức là chuyển dần ưu tiên từ du khách quốc tế sang du khách nội địa, nói cách khác là phát huy du lịch nội địa.
Đối với tiểu vốn đô thị và danh tiếng (chế độ về điều kiện ăn ở), đề tài chỉ ra sự đa dạng của cơ sở hạ tầng tốt của Hà Nội về phương tiện đi đến Hà Nội (sở hữu sân bay Nội Bài), các tuyến đường cao tốc và các tuyến đường kết nối với trung tâm Hà Nội. Trong khi giao thông di chuyển ở Hà Nội cũng rất đa dạng và thuận tiện. Tuy nhiên, Thủ đô vẫn cần cải thiện công suất năng lực đón tiếp hành khách ở Sân bay Quốc tế Nội Bài, xây dựng tuyến đường sắt kết nối Nội Bài với trung tâm Hà Nội. Đồng thời, Hà Nội cũng cải thiện phương tiện công cộng nhằm giúp du khách di chuyển thuận tiện hơn giữa các điểm tham quan. Còn về danh tiếng, Hà Nội ngày càng hiện đại trong con mắt của du khách, trong khi một Hà Nội lịch sử đang dần bị lu mờ.
Đối với tiểu vốn tiền tệ và tri thức (chế độ tích lũy), đề tài chỉ ra sự đầu tư của Hà Nội vào một số trang thiết bị đô thị bao gồm nhà vệ sinh công cộng, ghế ngồi công cộng, túi đựng rác/thùng đựng rác hay không gian xanh. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng dù đưa ra nhiều chủ trương và triển khai nhiều nỗ lực, Hà Nội chưa có một hệ thống hoàn chỉnh các trang thiết bị đô thị đáp ứng được nhu cầu của cư dân đô thị cũng như của du khách. Đặc biệt, Hà Nội chưa xây dựng được một hệ thống nhà vệ sinh công cộng hiện đại; việc xây dựng là vô cùng quan trọng vì nhà vệ sinh công cộng là một trang thiết bị tối thiểu, nhưng nhu cầu là trọng yếu. Để phát triển du lịch đô thị, việc thiết kế các tuyến điểm và lắp đặt các trang thiết bị dọc theo các tuyến điểm đô thị trở thành cốt yếu. Cho nên, Hà Nội cũng cần chú ý hơn trong việc đầu tư cải thiện hạ tầng đô thị này. Ngoài ra, Hà Nội sở hữu nhiều vốn trí thức, từ cách làm ăn buôn bán cho đến việc đón tiếp người thân; từ cơ sở đào tạo cho đến chất lượng hướng dẫn viên,các nhà quản lý Tour; tuy nhiên, Hà Nội cũng nên tạo điều kiện nhiều hơn cho việc buôn bán để cải thiện doanh thu từ các sản phẩm/dịch vụ du lịch.
Đối với tiểu vốn nguồn lực và tiểu vốn quản trị (chế độ chính sách), Hà Nội kế thừa một di sản văn hóa- giáo dục-chính trị hàng nghìn năm, nên số lượng về di sản chiếm tỷ lệ cao nhất trong các tỉnh thành của Việt Nam. Hà Nội có một tai nguyên văn hóa đa dạng về chủng loại và thuộc về nhiều cấp độ trong thứ tự sắp xếp di sản ở cấp cấp thế giới, quốc gia, cấp tỉnh thành. Tuy nhiên, việc tổ chức khai thác di sản chưa phát huy hết tác dụng. Do vậy, Hà Nội nên mở cửa những di sản không mở cửa hoặc ít khi mở cửa đón tiếp công chúng, như những biểu tượng nghệ thuật (Nhà hát lớn) cho đến biểu tượng thể thao (Sân vận động Quốc gia Mỹ Đình); đặc biệt mở cửa những trụ sở danh tiếng và biểu tượng chính trị của Thủ đô và của thành phố Hà Nội như Phủ Chủ Tịch, Quốc Hội…, trụ sở các bộ hay Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nội nhân dịp Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam được tổ chức hằng năm nhân ngày 23/11.
|
|
Khuyến nghị ;
|
Ngoài việc sử dụng làm tài liệu trong công tác giảng dạy và nghiên cứu, sản phẩm của đề tài còn thể hiện giá trị tư vấn phục vụ phát triển du lịch của Thủ đô nói riêng và của Việt Nam nói chung, điều này có thể tăng cường tình đoàn kết dân tộc xung quanh tình yêu di sản. Cụ thể, đề tài kiến nghị: “Đề xuất mô hình du lịch tham quan biểu tượng nghệ thuật (Nhà hát lớn), biểu tượng thể thao (Sân Vận động Quốc gia Mỹ Đình) và biểu tượng chính trị quốc gia (Quốc hội, Phủ Chủ tịch..)" tới các cơ quan hữu trách như Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Du lịch Hà Nội… nhân dịp Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam được tổ chức vào ngày 23/11. Cơ hội tiếp cận của nhân dân với những biểu tượng nghệ thuật, biểu tượng thể thao, biểu tượng chính trị quốc gia sẽ biến Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam thành một sự kiện văn hóa-du lịch quan trọng hàng đầu của đất nước. Mô hình này nhằm nâng cao tình yêu di sản của nhân dân. Sự kiện này sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho người dân vì tình yêu di sản sẽ được đánh thức trong họ. Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam sẽ thu hút được dư luận nhiều hơn, qua đó, người dân cũng sẽ tham gia và hiểu biết nhiều hơn. Hơn nữa, đây chắc chắn sẽ là một sự kiện quan trọng nhằm phát huy tối đa tiềm năng và hoàn thành các mục tiêu kinh tế-xã hội của ngành du lịch của Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung. Từ đó, Việt Nam có thể đề xuất thành lập ngày Di sản Đông Dương hay rộng hơn là Ngày Di sản ASEAN để nâng cao tình đoàn kết giữa các quốc gia xung quanh Di sản chung. Đồng thời, Việt Nam có thể tổ chức một loại Lô tô Di sản tổ chức quay vào ngày Di sản Văn hóa Việt Nam nhằm có kinh phí trồng tu các di sản đang cần trợ giúp.
|