Tóm tắt kết quả đề tài cơ sở "Vai trò của các Câu lạc bộ Liên thế hệ Tự giúp nhau trong hỗ trợ an sinh cho người cao tuổi ở Hà Nội"

25/12/2023

Loại đề tài 

Cấp cơ sở

Chủ nhiệm đề tài

TS. Nguyễn Thanh Thủy

Thời gian thực hiện

1-12/2023

Tổ chức chủ trì đề tài

Viện Xã hội học

Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu tổng quát:

Tìm hiểu thực trạng vai trò đảm bảo an sinh cho người cao tuổi của Câu lạc bộ liên thế hệ Tự giúp nhau ở Hà Nội.

Mục tiêu cụ thể:

+ Tìm hiểu lịch sử hình thành của Câu lạc bộ liên thế hệ Tự giúp nhau;

+ Tìm hiểu thực trạng vai trò hỗ trợ, tư vấn tăng thu nhập, chăm sóc sức khỏe cho NCT; hỗ trợ NCT tham gia xã hội và sử dụng công nghệ thông tin, truyền thông của Câu lạc bộ liên thế hệ Tự giúp nhau (thuộc Dự án và do Việt Nam xây dựng). Qua đó đánh giá được những ưu điểm và hạn chế trong cách thức hoạt động của các Câu lạc bộ liên thế hệ Tự giúp nhau do Việt Nam xây dựng

+ Đề xuất những gợi ý chính sách đối với việc nhân rộng một cách hiệu quả các mô hình CLBLTHTGN do Việt Nam xây dựng.

Phương pháp nghiên cứu

- Đây là một nghiên cứu định tính được thực hiện trên địa bàn Hà Nội với số lượng mẫu là 28, trong đó các nhóm đối tượng phỏng vấn gồm: nhà quản lý và thành viên CLB.

- Nghiên cứu được tiến hành tại 4 CLB trên địa bàn 4 phường/xã thuộc các quận/huyện tại Hà Nội. Trong đó, 2 CLB thuộc dự án do tổ chức Hỗ trợ NCT Quốc tế - Help Age International (HAI) tài trợ và hỗ trợ kỹ thuật gồm: 1 CLB thuộc quận trung tâm (phường Phương Liên, quận Đống Đa) và 1 CLB thuộc ngoại thành (xã Dương Xá, huyện Gia Lâm). Với 2 CLB do Hội Người cao tuổi Việt Nam xây dựng và hỗ trợ kỹ thuật, 1 CLB thuộc quận trung tâm (phường Minh Khai, quận Hai Bà Trưng) và 1 CLB thuộc quận tiếp giáp với khu vực ngoại thành - huyện Thanh Trì (phường Thanh Xuân Bắc, quận Thanh Xuân). Việc lựa chọn địa bàn nghiên cứu dựa trên cơ sở giả định rằng đặc điểm khu vực và tổ chức chủ trì là những yếu tố tác động tới hiệu quả hoạt đông của các CLB. Cơ cấu phỏng vấn thành viên CLB: chúng tôi tiến hành phỏng vấn NCT ở 3 nhóm tuổi 60-64; 65-70 và từ 70 tuổi trở lên và các thế hệ khác trong đó gồm nhóm thanh niên và nhóm trung niên.

Tóm tắt kết quả/phát hiện chính của đề tài

Mô hình Câu lạc bộ Liên thế hệ Tự giúp nhau do Tổ chức Hỗ trợ Người cao tuổi Quốc tế tại Việt Nam (HAI) thành lập và xây dựng. Sau hơn 10 năm hoạt động, mô hình này đã đạt được nhiều thành tựu trong việc trợ giúp người cao tuổi nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần, hỗ trợ và khuyến khích người cao tuổi tham gia xã hội một cách tích cực. Mặt khác, các chương trình tài trợ quốc tế cho mô hình này đang ngày một ít đi, cùng với đó là tình trạng già hóa dân số ở Việt Nam đang diễn ra với tốc độ nhanh, độ bao phủ của hệ thống an sinh xã hội do nhà nước và gia đình còn hạn chế. Trong bối cảnh đó, mô hình Câu lạc bộ Liên thế hệ Tự giúp nhau do Hội Người cao tuổi Việt Nam xây dựng (gọi tắt là CLB) đã ra đời với kỳ vọng là một mô hình hỗ trợ người cao tuổi do Việt Nam xây dựng và phát triển hướng đến cải thiện chất lượng cuộc sống của người cao tuổi đặc biệt là người cao tuổi gặp khó khăn.

Thông qua tìm hiểu và đánh giá vai trò của các Câu lạc bộ Liên thế hệ Tự giúp nhau trong hỗ trợ an sinh cho NCT ở Hà Nội cho thấy:

* Hỗ trợ NCT tăng thu nhập

Với đặc trựng ở khu vực đô thị (nhu cầu, lối sống, công việc v.v…) cùng với nguồn vốn vay thấp do vậy hoạt động hỗ trợ tăng thu nhập của CLB không thực sự đem lại hiệu quả như kì vọng ban đầu khi thành lập CLB. Trong khi đó, tại khu vực nông thôn cho thấy đem lại những hiệu quả tích cực khi đây là mô hình hỗ trợ cho những người đã có sẵn công việc và thiếu vốn để phát triển sản xuất, dịch vụ - thực trạng khá phố biển đối với NCT ở nông thôn. Có thể nói với CLB, những hoạt động phát triển sản xuất, dịch vụ mang tính chất nhỏ lẻ hoặc không liên quan đến tính pháp lý sẽ được khuyến khích nhiều hơn và đem lại hiệu quả thiết thực hơn đặc biệt ở khu vực nông thôn.

* Hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho NCT

Thông qua CLB, NCT có cơ hội và động lực tham gia các hoạt động CSSK thể chất một cách bài bản và đa dạng với mức độ thường xuyên, qua đó giúp cải thiện tình trạng sức khỏe thể chất của NCT. Đặc biệt đối với những NCT có hoàn cảnh khó khăn khi mà năng lực tài chính hay tình trạng sức khỏe cản trợ họ tiếp cận các chương trình hỗ trợ và CSSK thì sự hỗ trợ của CLB đóng vai trò và ý nghĩa quan trọng, tạo sự bình đẳng trong quá trình thụ hưởng đối với NCT. CLB đã góp phần hỗ trợ và bù đắp những thiếu hụt còn hạn chế của hệ thống an sinh do nhà nước và gia đình đảm nhận.

* Hỗ trợ NCT tham gia xã hội

Tham gia CLB trở thành một sân chơi quan trọng và thiết thực giúp NCT có được không gian để hòa nhập xã hội. Thông qua các hoạt động văn hóa, văn nghệ cho đến thăm hỏi động việc các thành viên khi ốm đau đã đem lại những giá trị tinh thần tích cực đối với NCT. Đặc biệt, hoạt động hỗ trợ chăm sóc người khó khăn tại cộng đồng đã mang lại những ý nghĩa quan trọng đối với NCT về khả năng đóng góp cho cộng đồng ở tuổi xế chiều. Tham gia CLB giúp đem lại cho mỗi thành viên cảm giác tự tin và bình đẳng đối với cộng đồng, xã hội và cho họ sự tự tin trong việc khám phá và thể hiện những tiềm năng của bản thân.

* Hỗ trợ NCT sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông

Hỗ trợ cho NCT tiếp cận công nghệ thông tin và truyền thông là cần thiết trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghệ 4.0. Tuy nhiên, để NCT tiếp cận công nghệ thông tin ở mức độ nào thì đó là vấn đề đòi hỏi chúng ta phải có những định hướng cụ thể. Ở CLB, hỗ trợ NCT cách sử dụng điện thoại thông minh cũng như cách thức sử dụng các mạng xã hội phục vụ cho hoạt động liên lạc tại CLB là nội dung chủ yếu.

Khuyến nghị (nếu có)

1) Cơ chế: xây dựng cơ chế quản lý tài chính đối với quỹ tăng thu nhập. Ngoài ra, cần tính đến việc xây dựng một khoản trợ cấp cho các thành viên Ban chủ nhiệm nhằm đảm bảo sự tham gia một cách dài lâu và bền vững.

2) Tổ chức: lựa chọn Chủ nhiệm CLB với độ tuổi 55-65 tuổi đảm bảo hiệu quả trong quản lý và điều hành. Đồng thời, hạn chế các thành viên trong Ban chủ nhiệm kiêm nhiệm nhiều chức vụ khác nhau trong công tác Đảng hay chính quyền.

3) Nội dung hoạt động: lựa chọn các mảng hoạt động tùy theo khu vực thay vì tất cả như hiện nay. Những CLB thuộc khu vực ngoại thành đặc biệt chiếm ưu thế với hoạt động tăng thu nhập và chăm sóc tại nhà, bên cạnh các hoạt động chăm sóc sức khỏe (thể chất và tinh thần) cho người cao tuổi. Với các CLB thuộc khu vực nội thành, phát triển các hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần cho cho người cao tuổi được cho là rất phù hợp với nhu cầu của người cao tuổi tại các khu vực này.

 

Các tin cũ hơn.............................

    Nội dung đang được cập nhật