|
Thực trạng việc làm của người khuyết tật hiện nay
Tính đến cuối năm 2020, cả nước có khoảng 6,2 triệu NKT, chiếm 7,06% dân số từ 2 tuổi trở lên, trong đó có 58% là nữ, 28,3% là trẻ em, gần 29% là NKT nặng và đặc biệt nặng.
Khoảng 62% NKT trong độ tuổi lao động (15- 60 tuổi), trong đó có 15% lao động làm công ăn lương, 80% NKT hoạt động trong lĩnh vực phi chính thức không được trả lương; 75% NKT sống ở khu vực nông thôn, vùng khó khăn có thu nhập thấp, không ổn định, cuộc sống khó khăn.
Lao động là người khuyết tật gặp rất nhiều khó khăn, han chê tiếp cận việc làm do không có điện thoại thông minh để vào mạng, không biết sử dụng mạng xã hội.
Nhu cầu học nghề của NKT là rất lớn.
Đào tạo nghề giúp NKT có cơ hội tìm kiếm việc làm hoặc tự tạo việc làm tạo ra của cải vật chất cho xã hội, có thu nhập nuôi sống bản thân, phụ giúp gia đình. Nhất là trong bối cảnh CM 4.0
Việc làm cho NKT gần đây không mấy khả quan khi thị trường lao động bị ảnh hưởng nhiều bởi dịch Covid 19 cũng như cuộc khủng hoảng kinh tế.
Theo thống kê, nước ta hiện nay có 6,4 triệu người khuyết tật. Thế nhưng tỷ lệ người có việc làm chỉ rơi vào mức từ 30 – 35%.
So với những người khác, người khuyết tật dễ bị chịu ảnh hưởng nhất khi thị trường lao động biến động tiêu cực. Từ 2-3 năm qua, có hơn 72% người chỉ có thu nhập khoảng 1.000.000đ/ tháng; 49% người bị giảm thời gian làm việc tại các doanh nghiệp/ công ty/ xưởng; hơn 59% người bị giảm lương hằng tháng.
Người khuyết tật vận động có thể làm được hầu hết mọi công việc phụ thuộc vào đặc điểm của từng dạng tật cụ thể. Nhưng công việc phù hợp là: soạn thảo, đánh máy tính, photocopy, công tác văn phòng nhẹ nhàng, chỉnh sửa ảnh, dán nhãn dữ liệu, kinh doanh online, đóng gói hàng hóa nhẹ, gội đầu dưỡng sinh, quản lý trang page, chăm sóc khách hàng qua điện thoại,….
Kết quả khảo sát 10 NKT cho thấy họ mong muốn được học các nghề phù hợp để tìm công việc với sự phát triển như công nghệ thông tin, chỉnh sửa ảnh, soạn thảo, đánh máy vi tính, kinh doanh online, đánh máy tính, photocopy…
Ảnh hưởng của CM 4.0 tới việc làm của NKT và giải pháp nâng cao khả năng tiếp cận việc làm của NKT hiện nay
Những phương diện tác động của CM 4.0 đến việc làm được thể hiện ở những phân tích sau đây:
Thứ nhất, tác động của “trí tuệ nhân tạo” đến việc làm.
Thứ hai, tác động của internet kết nối vạn vật đến việc làm
Thứ ba, tác động của dữ liệu lớn đến việc làm
Thứ tư, đánh giá tác động chung của CM 4.0 đến việc làm
Ảnh hưởng của CM 4.0 đến vấn đề việc làm của NKT
Ảnh hưởng Cá nhân NKT và gia đình
NKT giảm hoăc mất việc làm thay thế công nghệ.
Họ tiếp cận khó khăn hơn khi không được đào tạo, cập nhật trình độ tay nghề đáp ứng công nghệ cao
Khác biệt giữa các nhóm NKT: giới tính, tuổi, nghề, hoàn cảnh gia đình trong tiếp cận việc làm… Chẳng hạn, NKT phụ nữ, nhiều tuổi gặp khó khăn tiếp cận việc làm đỏi hỏi trình độ, hiểu biết công nghệ
Hoàn cảnh gia đình: mức sống gia đình, quan hệ/vốn xã hội của gia đình, trường hợp NKT gia đình có mức sống khá giả, có quan hệ thân quen doanh nghiêp tiêp cận việc làm tốt hơn trong việc đầu tư công nghệ mới cũng như tìm việc làm
“NKT găp khó khăn tiếp cận thông tin việc làm qua các thông tin tuyển dụng được thông báo qua mạng, hồ sơ tuyển ứng dụng trên phần mềm trực tuyến. Trường hợp NKT k thành thạo máy tính, điện thoại thông minh gặp khó khăn. Tuy nhiên, chuyển đổi số cũng mang đến cơ hội mới về việc làm nếu NKT biết khai thác và thích ứng”
Chính sách hỗ trợ dạy nghề và tạo việc làm gắn với công nghệ mới cho NKT chưa cập nhật, bổ sung
Ngoài ra: Dịch bệnh Covid -19, khó khăn kinh tế khiến NKT gặp khó khăn trong tiếp cận việc làm
Biến đổi khí hậu, thời tiết thay đổi thát thường, mưa úng ngập, việc đi lại làm việc khó khăn, dẫn đến mệt mỏi khỉ tham gia làm việc và tìm kiếm việc làm
Một số giải pháp nâng cao cơ hội, khả năng tiếp cận việc làm của NKT dưới tác động của CM 4.0.
Nâng cao tính chủ động học hỏi nâng cao tay nghề của NKT thích ứng với CM 4.0
Tăng cường công tác dạy nghề, đào tạo kiến thức, kỹ năng mới cho NKT gắn với thực tiễn xh.
Phát huy vai trò, trách nhiệm của các trung tâm trong đào tạo cập nhật nghề cho NKT; Vai trò của Doanh nghiệp trong tiếp nhận và tạo việc làm ổn định cho NKT
Đánh giá và rà soát bổ sung chính sách hỗ trợ NKT tìm kiếm chuyển đổi việc làm thích ứng với thay đổi của cuộc sống và công nghệ mới.
|